همه چیز درباره درمان با الکتروشوک (ECT)

الکتروشوک (ECT) چیست؟

الکتروشوک ECT یک درمان ایمن و موثر است که شامل عبور جریان الکتریکی به دقت کنترل شده از مغز فرد برای ایجاد تشنج – تخلیه سریع ضربات عصبی در سراسر مغز – است.

در سال های اخیر، موسسه ملی سلامت روان، انجمن روان پزشکی آمریکا و جراح کل آمریکا همگی ECT را به عنوان ابزاری ارزشمند در درمان برخی اختلالات روان پزشکی و به ویژه افسردگی عمده تایید می‌کنند.

هر ساله صدها بیمار در بخش روان‌پزشکی و علوم رفتاری تحت درمان با روش درمانی تشنج الکتریکی (ECT)قرار می‌گیرند. این روش می تواند به صورت بستری یا سرپایی انجام شود.

یکی از معتبرترین دانشگاه‌های تحقیقاتی ایالات متحده‌ی آمریکا جان هاپکینز (یکی از معتبرترین دانشگاه‌های تحقیقاتی ایالات متحده‌ی آمریکا) در حال حاضر درمان ECT را با پالس‌های فوق کوتاه ارائه می‌دهد تا عوارض جانبی شناخته شده را کاهش دهد. مطالعات اخیر نشان می دهد که اگر ECT با پالس‌های فوق کوتاه‌تری نسبت به ECT با پالس های استاندارد انجام شود، امکان از دست دادن حافظه و سایر عوارض جانبی کمتر است.

سوالات متداول درباره درمان با الکتروشوک (ECT)

چرا الکتروشوک ECT جواب می‌دهد؟

هیچ کس مطمئن نیست که الکتروشوک ECT چگونه به برخی اختلالات روانی خاص کمک می کند. ممکن است به دلیل تقویت نحوه ارتباط سلول‌های مغزی با یکدیگر در سیناپس‌ها باشد، و ممکن است رشد سلول‌های جدید مغزی را تحریک کند. ECT ممکن است مغز را با انتقال دهنده‌های عصبی مانند سروتونین و دوپامین که در افسردگی و اسکیزوفرنی دخیل هستند، پر کند.

چه زمانی از الکتروشوک ECT استفاده می‌شود؟

افراد مبتلا به افسردگی حاد معمولا ابتدا داروهای ضد افسردگی و روان درمانی دریافت می‌کنند. این درمان ها اگرچه اغلب موثر هستند، اما اثردهی آن‌ها زمان می برند. این تاخیر در درمان می‌تواند برای بیمارانی که افسردگی آن‌ها با توهم یا افکار خودکشی همراه است، خطرناک باشد. ECT می‌تواند بسیار سریع‌تر از داروهای ضد افسردگی عمل کند و زمانی که بیماران در معرض خطر آسیب به خود یا خودکشی باشند، درمان مفیدتری است.

همچنین ممکن است ECT زمانی تجویز شود که داروهای ضد افسردگی جواب نداده باشند. این دارو می‌تواند برای بیماران مسن‌تر که قادر به استفاده از داروهای ضد افسردگی نیستند و برای زنان بارداری که دارو ممکن است به جنین آن‌ها آسیب برساند، نیز مفید باشد. افرادی که از اختلال دوقطبی و اسکیزوفرنی رنج می‌برند نیز ممکن است ECT برای آن‌ها مفید باشد.

در طی درمان به روش الکتروشوک ECT چه اتفاقی می‌افتد؟

قبل از الکتروشوک، از بیماران خواسته می شود که از نیمه شب قبل از درمان غذا نخورند و ننوشند.

در طول عمل، بیمار یک بی‌هوشی کوتاه دریافت می‌کند که بیمار را به مدت تقریبا ۵ تا ۱۰ دقیقه به خواب می‌برد. همچنین در طول این عمل از یک شل کننده عضلانی برای جلوگیری از حرکت عضلات بیمار در طول شوک استفاده می‌شود. پدهای مانیتور قلبی بر روی سینه بیمار قرار داده می‌شوند تا وضعیت قلب در طول و بعد از عمل بررسی شود. چهار الکترود روی نواحی خاصی از سر بیمار قرار می‌گیرند. دو مورد از این الکترودها برای مانیتور کردن امواج مغزی هستند.

دو مورد دیگر برای انتقال امواج کوتاه و کنترل شده‌ی الکتریکی برای چند ثانیه هستند. پالس‌های الکتریکی باید یک شوک کلی ایجاد کنند تا موثر باشند. از آنجا که بیماران تحت بی‌هوشی هستند و داروهای شل کننده عضلانی مصرف کرده‌اند، نه دچار تشنج می‌شوند و نه جریان الکتریکی را احساس می کنند.

بیماران حدود ۵ تا۱۰ دقیقه پس از پایان درمان بیدار می‌شوند. سپس بیماران به اتاق ریکاوری منتقل می شوند و تا زمانی که فشار خون، نبض و تنفس آن ها به سطح پیش از درمان برگردد، در آنجا می‌مانند. معمولا این کار حدود ۲۰ تا ۲۵ دقیقه طول می‌کشد.

بیمارانی که ECT به صورت سرپایی برای آن‌ها انجام می‌شود، باید همراه داشته باشند تا پس از عمل آن‌ها را به خانه ببرد چراکه نباید تا 24 ساعت رانندگی کنند همچنین تا شب و زمانی که به خواب می‌روند، به مراقبت نیاز دارند.

درمان الکتروشوک ECT چقدر طول میکشد؟

یک جلسه الکتروشوک معمولا یک ساعت طول می‌کشد. این شامل زمان حضور بیمار در اتاق درمان (تقریبا ۱۵ تا ۲۰ دقیقه) و زمان سپری شده در اتاق ریکاوری (تقریبا ۲۰ تا ۳۰ دقیقه) است.

به طور معمول، ECT (چه بستری و چه سرپایی) دوتا سه بار در هفته به مدت شش تا دوازده جلسه انجام می‌شود. برخی از بیماران ممکن است به درمان های بیشتر یا کمتری نیاز داشته باشند.

این جلسات افسردگی را دربین۷۰ تا ۹۰ درصد بیماران بهبود می‌بخشد که این میزان پاسخدهی به درمان بسیار بیشتر از داروهای ضد افسردگی است.

اگرچه ECT موثر است اما مزایای آن کوتاه مدت است. به همین دلیل، بیماران پس از انجام ECT داروهای ضد افسردگی مصرف می کنند یا ممکن است برای جلوگیری از عود مجدد به صورت دوره‌ای به انجام ECT ادامه دهند.

عوارض جانبی الکتروشوک ECT چیست؟

عوارض جانبی احتمالی بلافاصله پس از این درمان که ممکن است حدودا یک ساعت طول بکشد عبارت است از:

• سردرد
• تهوع
• درد و کوفتگی عضلانی
• آشفتگی و سردرگمی

بیماران همچنین ممکن است دچار مشکلات حافظه شوند. خاطراتی که نزدیک به زمان ECT شکل می‌گیرند بیشتر در معرض خطر از دست رفتن هستند، در حالی که خاطراتی که مدت ها قبل از ECT شکل گرفته‌اند کمتر در معرض خطر از دست رفتن هستند. توانایی تشکیل خاطرات جدید نیز پس از یک دوره درمان ECT مختل می‌شود اما معمولا در هفته ها و ماه‌های پس از آخرین جلسه درمان بهبودی کامل ایجاد خواهد شد.

خانواده ها چگونه می توانند به بیمارانی که تحت درمان الکتروشوک ECT هستند، کمک کنند؟

تیم درمان از خانواده برای ارزیابی پیشرفت بیمار کمک خواهد گرفت. خانواده‌ها می‌توانند صرفا با یادآوری روز و تاریخ جلسه و اینکه یک احساس سردرگمی در انتظار است، کمک کنند.

اعضای خانواده باید هر گونه نگرانی در مورد عزیزشان را به تیم درمان اطلاع دهند.

در صورت وجود هرگونه سوال و مشاوره کلینیک تخصصی مغز و اعصاب تهران با حضوری متخصصین مغز و اعصاب همچون دکتر محمد رضوانی آماده پاسخگویی به شما عزیزان می باشد.

منبع مطالب از سایت: https://www.hopkinsmedicine.org/psychiatry/specialty-areas/brain-stimulation/services