همه چیز درباره آلزایمر
افراد مبتلا به آلزایمر ممکن است فراموش کنند که غذا بخورند یا علاقه‌ای برای تهیه غذا نداشته باشند و یا قادر نباشند غذایی تهیه نمایند که ترکیب سالمی داشته باشد. همچنین ممکن است فراموش کنند که به اندازه کافی مایعات بنوشند که این امر می‌تواند منجر به بی آب شدن بدن و ایجاد یبوست شود. آلزایمر یک بیماری پیشرونده زوال حافظه و دیگر کارکردهای مهم ذهنی است. آلزایمر معمول‌ترین علت دمانس(زوال عقلی) است. گروهی از اختلالات مغزی که منجر به از دست دادن مهارت‌های فکری و اجتماعی می‌شوند، این تغییرات به اندازه‌ای شدید‌اند که می‌توانند زندگی روزمره فرد را تحت تاثیر قرار دهند. در آلزایمر، تخریب و مرگ سلول‌های مغزی و همچنین تخریب ارتباط بین آن‌ها باعث کاهش دائم حافظه و عملکرد ذهنی می‌شود.اقدامات پزشکی فعلی برای بیماری آلزایمرو استراتژی‌های مدیریت آن می‌تواند به طور موقت علائم را بهبود بخشد که اغلب در به حداکثر رساندن کارایی و حفظ استقلال بیمار موثر است. از آن‌جا که هیچ درمانی برای بیماری آلزایمر وجود ندارد، قرار گرفتن هر چه سریع‌تر بیمار در شبکه خدمات حمایت کننده بسیار مهم است.
نشانه‌ها
در مراحل ابتدایی فراموشی و یا گیجی خفیف ممکن است تنها علامت مورد توجه آلزایمر باشد. اما با گذشت زمان بیشتر خاطرات به خصوص حافظه اخیر از یاد می‌رود. سرعت پیشرفت علائم در افراد مختلف متفاوت است. در صورتی که فرد مبتلا به آلزایمر شود احتمالاً اولین علامتی که فرد متوجه آن می‌شود سخت‌تر شدن غیر معمول به خاطر آوردن و سازماندهی افکار است. ممکن است خود بیمار هیچ مشکلی احساس نکند وخانواده، دوستان نزدیک یا همکاران این تغییرات را حس کنند.
تغییرات مغزی ناشی از بیماری آلزایمر منجر به ایجاد مشکلات زیر می‌شود:
حافظه
هر شخصی گاهی دچار فراموش‌کاری می‌شود. این که گاهی شخص به یاد نیاورد دسته کلید را کجا گذاشته است یا نام یک آشنا را به خاطر نیاورد طبیعی است. اما اختلال حافظه ناشی از آلزایمر، دائم و وخیم شونده است و توانایی و عملکرد فرد را در محیط کار و منزل تحت تأثیر قرار می‌دهد. افراد مبتلا به آلزایمر ممکن است:
– عبارات و سوالات خود را بارها و بارها تکرار کنند و متوجه نباشند که قبلا آن سوال را پرسیده‌اند.
– مکالمات، ملاقات‌ها و مناسبت‌ها را فراموش کنند و بعداً نیز به یاد نیاورند.
– به طور مکرر اشیاء را در جایی غیر از جای خود و اغلب در جاهای غیرمعمول قرار دهند.
– به طور مکرر اسم اعضای خانواده و اشیا را از یاد ببرند.
اختلال جهت یابی و تشخیص ارتباطات فضایی
افراد مبتلا به آلزایمر ممکن است آگاهی خود را نسبت به شرایط فعلی که در آن زندگی می‌کنند مثل روزها، فصل و … از دست بدهند. همچنین آلزایمر توانایی مغز را برای تفسیر آنچه فرد می‌بیند مختل می‌کند و به طور کل فهم وقایع اطراف را با مشکل مواجه می‌سازد و در نتیجه بیماران ممکن است حتی در محیط‌های آشنا نیز گم شوند.
نوشتار و گفتار
آلزایمر باعث اختلال در توانایی تمرکز و تفکر به خصوص در مفاهیم انتزاعی مانند اعداد می‌شود. بیماران ممکن است در مدیریت مالی، تنظیم یادداشت‌ها و صورتحساب‌ها و پرداخت به موقع آن‌ها با مشکل مواجه شوند. حتی با پیشرفت این اختلال ممکن است توانایی فرد برای فهم و محاسبه اعداد با مشکل مواجه شود.
قضاوت و تصمیم گیری
بیماران مبتلا به آلزایمر در اتفاقات روزمره متداول، مثل سوختن غذا روی شعله گاز یا یک تصادف رانندگی قادر به عکس العملی مناسب نیستند.
برنامه ریزی و اجرای وظایف
فعالیت‌های روزمره‌ای مانند برنامه ریزی برای آشپزی و پخت غذا در افراد مبتلا به آلزایمر با مشکل مواجه می‌شود. معمولاً افرادی که بیماری آن‌ها پیشرفته‌تر است ممکن وظایف ساده‌ای مثل لباس پوشیدن یا حمام کردن را فراموش کنند.
تغییر در شخصیت و رفتار
تغییرات مغزی که در بیماری آلزایمر رخ می‌دهد می تواند نحوه رفتار و احساسات فرد را تحت تأثیر قرار دهد. بیماران ممکن است موارد زیر را تجربه کنند:
– افسردگی
– اجتماع گریزی
– تغییرات سریع خلقی
– عدم اعتماد به دیگران
– تحریک پذیری و پرخاشگری
– تغییر در عادات خواب
– پرسه زنی و جستجوگری
– هنجارشکنی
– توهم، مثلاً توهم در اینکه چیزی از آن‌ها دزدیده شده است.
علت
دانشمندان معتقدند که آلزایمر در بیشتر افراد در اثر تلفیقی از عوامل مانند وراثت، سبک زندگی و عوامل محیطی رخ می‌دهد و به تدریج مغز را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
بروز آلزایمردر کمتر از 5% افراد ناشی از یک تغییر ژنتیکی خاص است که منجر به پیشرفت بیماری می‌شود.
هرچند دلایل ابتلا به آلزایمر هنوز به طور دقیق مشخص نشده است اما تاثیر آن بر مغز به وضوح مشخص گردیده است. بیماری آلزایمر موجب آسیب دیدن و مرگ سلول‌های مغزی می‌شود. اتصالات بین سلولی در مغزی که مبتلا به آلزایمر شده است بسیار کمتر از مغز سالم است.
هرچه سلول‌های مغزی بیشتری می‌میرند مغز نیز کوچک‌تر می‌شود. وقتی پزشک بافت مغز را زیر میکروسکوپ معاینه می‌کند، دو نوع بافت غیر طبیعی می‌بیند که نشانه آلزایمرند:
– پلاک‌ها: این توده‌های پروتئینی، بتا آمیلوئید نام دارند که ممکن است سلول‌های مغزی را به چند طریق تخریب کنند، مثلاً ممکن است با ارتباط بین سلولی تداخل کنند. هر چند عامل اصلی مرگ سلولی در آلزایمر هنوز شناخته شده نیست اما تجمع بتا آمیلوئیدها در خارج سلول‌های مغزی از متهمان اصلی است.
– پیچ خوردگی‌ها: سلول‌های مغزی برای دریافت مواد مغذی و حیاتی از طریق زوائدشان، وابسته به یک حمایت داخلی‌اند. این سیستم نیازمند ساختار طبیعی پروتئینی به نام tau می باشد. در بیماران مبتلا به آلزایمر رشته‌های پروتئین tau درون سلول‌ها دچار پیچ خوردگی های غیرطبیعی می‌شوند که این باعث اختلال در سیستم ارتباطات و حمل و نقل درون سلولی می‌شود که این امر نیز موجب پسرفت و مرگ سلول‌های مغزی می‌شود.
عوارض
کاهش حافظه، اختلال در قضاوت و دیگر تغییرات شناختی ناشی از آلزایمر ممکن است درمان بیماری‌های دیگر را در فرد با مشکل مواجه کند. فرد مبتلا به آلزایمر ممکن است؛
– توانایی تشخیص و بیان درد را نداشته باشد. مثلاً درد دندان.
– توانایی تشخیص علائم بیماری‌های دیگر را نداشته باشد.
– توانایی پیروی از نسخه درمانی تجویز شده را نداشته باشد.
– توانایی توجه به عوارض ناشی از داروها و درمان را نداشته باشد.
زمانی که بیماری آلزایمر به مراحل پیشرفته خود می‌رسد، تغییرات مغز منجر به ایجاد اختلال در کارکرد اندام و فعالیت‌های جسمانی می‌شود مانند توانایی بلع، حفظ تعادل، کنترل روده و مثانه. این تغییرات به نوبه خود می‌توانند فرد را مستعد ابتلاء به دیگر بیماری‌ها کنند مانند:
-پنومنی و سایر عفونت‌ها: اشکال در بلع ممکن است سبب آسپیره شدن مواد غذایی یا مایعات به مجاری هوایی و ریه‌ها شود و منجر به پنومنی(عفونت ریه) گردد. عدم توانایی در کنترل تخلیه مثانه(بی‌اختیاری ادرار) احتمال دارد فرد را نیازمند استفاده از سوند ادراری نماید که ممکن است منجر به ایجاد عفونت‌های خطرناک مجاری ادرار شود.
-آسیب های ناشی از زمین خوردن: افراد مبتلا به آلزایمر بسیار مستعد زمین خوردن هستند. زمین خوردن ممکن است منجر به شکستگی شود. به علاوه، زمین خوردن یکی از معمول‌ترین علل آسیب‌های شدید سر است.